..die niet ging.
Alles staat klaar. 23:00 in Lochem zijn was het plan. Maar helaas, door omstandigheden kon ik niet tijdig weg. Dus op een kraakheldere, 21-graden warme avond thuis voor de buis gezeten.
#jammerrrrrr
Twee dagen op rij. Bel de krant!
2 mei
Altijd op zoek naar dat nét betere waarneemplekje op nét minder afstand rijden kwam ik op een zandweggetje uit met de naam Vossen, in de gemeente Uddel. Dat bleek een trip van net iets meer dan 20 minuten via de A1. Aangekomen een rustig weggetje, naast (maar geen last van) een wat drukker zandweggetje naar een kleinschalig recreatiepark waar ik vier jaar geleden eens een avondje was op een Astroforum Veluweweekend.
Het opstellen ging nu gelukkig een stuk sneller. Een stuk Propus was thuis al in elkaar gezet. Binnen 15 minuten stond ik waar te nemen. Ik had in de PSA wat gemarkeerd maar had geen echt waarneemplan dus het werd maar wat. En omdat ik natuurlijk ook niks log even uit de losse pols een herinnering:
De maan was om half twee natuurlijk ruim onder dus afsluitend een flink stel SQM metingen gedaan met de Dark Sky Meter app op mijn iPhone en die liet een keurige 21.05 gemiddeld zien. Dat is dus een stuk beter dan wat ik op de Knardijk (20.65 beste ooit gemeten) en de Maatweg (~20.2) heb. Om van de lichtkoepels op beide lokaties nog maar te zwijgen: op de Vossen wel een flinke op West tot op 45 graden aflopend naar 10 graden rondom tussen NW en ZW.
3 mei
De volgende dag stond ik er weer, dit keer met Soedeep en zijn 10″ Volltubus. Die had sinds september, toen we in Lalobbe waren met nog een stel, niet meer door zijn kijker gekeken en klooide dus lekker aan. De maan was iets van 20% verlicht en stond vrij hoog waardoor ik Leo wel kon vergeten. Ik begon aan wat objecten, daarbij een keer gestoord door een bewoner die met een belachelijke zaklamp in onze bakkes scheen en zag wat wij deden waarna hij weer vertrok:
Weinig spannende zaken dus, en veel oude bekenden/Bambi-objecten maar ik dacht het eerst maar eens rustig aan te doen na maanden niet te hebben waargenomen. Ik heb de kijker nu 6 maanden en had voor ik dit weekend ging kijken maar 13u op de teller staan. Starhoppen met RDF gaat me nog niet zo best af.
Inmiddels was het 01:30 en het voelde heel koud aan. En veel dauw, op de RDF en oculairen met name. Toen we gingen afbouwen bleek waarom: er stond ijs op de kijkers tot boven aan toe. Dat verklaart een hoop! De laatste schroefjes gingen erg lastig en eenmaal in de auto gauw de verwarming aan en op naar huis. Eerstvolgende keer in het astronomisch donker zal pas na de zomervakantie zijn!
Oefening in opstellen telescoop. Check. Niks vergeten. Check. Positief effect van buiten de stad staan op waarnemen planeten. Check. Constateren dat de Maatweg na 23:00 nog best leuk donker is. Check. Toch nog op tijd thuis. Check. Geslaagde avond. Check.
Gezien:
Gisterenavond de Maatweg weer bezocht. En dat is geen gekke plek op 11 minuten rijden vanaf huis. De Knardijk is weliswaar beter, maar ook ~30 minuten verder rijden en de laatste tijd begint het daar tegen te vallen: vaak vocht (inversielaag?)en een lichtkoepel van formaat op ZO (Zeewolde & Harderwijk).
De Propus was bijna 6 maanden niet meer uitgelaten en dat bleek ook wel. Ik liep te hannessen met de uitlijnen RDF, collimeren… daarna opnieuw de RDF uitlijnen ^_^. Daarna gekeken naar Jupiter (overgang van Io!), M51 waar ik nog opvallend veel van zag met de waardeloze transparantie en de Eskimo Nevel (planetaire nevel). Mars lukte niet: ik zag drie Marsen over elkaar. Zo te zien een vocht/vuil probleem op de vangspiegel waar ik naar moet kijken. Na een uur had ik het wel gezien in deze verder niet beste omstandigheden en zwaaide ik af.
Verbeterpunten na deze sessie:
Al met al behoorlijk geslaagd maar ik wacht nog steeds op die ene, kraakheldere nacht!
Na lange, lánge tijd weer een image gemaakt. Dit keer van Jupiter. De seeing was waardeloos. Dat was extra jammer omdat de omstandigheden de dag ervoor véél beter waren! Toen waren de gemaakte captures (á 3000 frames per stuk) alledrie corrupt en tegen de tijd dat ik het goed had was het bewolkt 
Affijn, niet getreurd en de dag erna in de herkansing. Het werkt nu in ieder geval.
Gebruikte apparatuur:
- Meade LX200 ACF 14″
- Point Grey FireFly MV 0.3 mono
- FireCapture (gemod speciaal voor de FireFly camera)
- bewerking in AS!2 en wavelets in Registax 5
Jupiter op 4 februari
Na maanden stofvangen heb ik gisteren de spiegel van de Propus schoongemaakt. Daar lag een flinke laag stof op. Nou ben ik geen fan van spiegels schoonmaken (ik doe het liever niet) maar nu was het wel nodig. Bovendien was ik benieuwd of het vlekje of krasje nou echt een vlekje of krasje was… Na het schoonmaken (wiki) ben ik er helaas achter dat de vlek een daadwerkelijke kras is. Zonde natuurlijk, op een Orion Optics UK Research Grade. Enige troost is dat ik het niet gedaan heb en dat de prijs er naar was.
Na de schoonmaakactie was het helder. Of leek het, want buiten aangekomen was het maar matig helder en de transparantie was om te huilen. Een blik op Jupiter en ook de seeing bleek slecht. Jammer, maar toch lekker gekeken naar de reuzenplaneet met dansende maantjes.
Voor vanavond of morgenavond staat een starparty voor beginners van Publiekssterrenwacht Schothorst op het programma. Vanavond zal wel niet lukken, dus hopen dat we ze morgen wat kunnen laten zien. Inmiddels een klein objectenlijstje klaar voor deze maand:
Nu nog heldere nachten…
En toen kon ik twee hobby’s combineren: telescopen @ night, fietsen @ daytime. 
Van donderdag 5 tot en met maandag 9 september was ik daar samen met forumleden Nikao, Dick en Surya en aanhang (neef van Dick, een maat van Nikao en -sommigen wel bekend- Victor van Wulfen). De dag ervoor waren de meesten al aangekomen en genoten woensdag op donderdag van een mooie sterrenhemel. Ik werd donderdag verblijd met 33 graden bij aankomst en een heldere nacht in het verschiet. Maar eerst natuurlijk settelen.
Surya was de hekkensluiter met aankomst om 21:00 en toen konden we lekker aan de slag in de tuin van de gîte. Het was mooi en met een aangename temperatuur kon ik een bak objecten zien. Een echte lijst had ik niet gemaakt want ik wilde vooral de nieuwe telescoop testen. Ik moest voor het eerst werken zonder zoeker en heb op deze kijker alleen een RDF tot mijn beschikking. Het zoeken en vinden ging me gelukkig prima af, al vind ik de starhops een stúk lastiger nu. Vooral omdat ik de feeling weer moet krijgen hoe groot het beeldveld in het zoek-oculair is.
Melkweg op zuid
De revue passeerden, in willekeurige volgorde want dit komt zo even
uit mijn hoofd rollen:
Tussen de bedrijven door liet ik (“pluizenkijker”) aan de astrofotografen (“knoppendouwers”) wat objecten zien en bij vlagen waren we jaloers op elkaars kennis, kunde en spullenboel.
De kijker gedroeg zich prima maar omdat ik de shroud vergat besloeg de primary op donderdag wel. Dat trok bij toen de shroud er om zat maar echt dauwvrij werd hij niet meer. Het kon de pret echter niet drukken. Met de donkerte zat het goed: SQM 21.15, de transparantie was wat minder en M33 liet zich héél vaag zien aan mijn blote oog.
Melkweg boven gîte
Zondag kregen we een kadootje van Wodan: we mochten na 02:00 toch nog even waarnemen! De SQM liep ietsje minder hoog op, tot zo’n 21.0 met uitschieters naar 21.1. En alhoewel dat niet al te denderend is hebben we ons zeker vermaakt en werden er nog wat objecten gefotografeerd en bekeken. Ik zag die avond o.a.:
De Blue Flash in Delphinus kreeg ik ook niet te pakken, vooral omdat het starhoppen met deze nieuwe configuratie (dus minus zoeker) me moeilijker afgaat.
Het straatje voor het huis
Het zal de oplettende lezer niet ontgaan zijn dat er niks gemeld staat over vrijdag en zaterdagavond. Dat klopt. Die twee nachten waren nat en bewolkt. Op die momenten, en overdag, gedroegen we ons als mannen zonder vrouwen onder elkaar met f
De lokatie is verder fantastisch. Veel ruimte op het veld maar tot 23:00 helaas wel een straatlantaarn in de straat. We zijn bezig die uit te krijgen maar le maire werkt (nog) niet mee. Misschien in de toekomst. Daarmee is deze gîte vooralsnog alleen geschikt in de zomerse maanden waarbij september de beste kaarten heeft. In het voorjaar zul je ons er niet zien omdat de lamp dan vanwege de kale bomen waarnemen tot 23:00 onmogelijk maakt.lauwe grappen waarbij de rijke Surinaamse en joodse cultuur regelmatig belachelijk werd gemaakt (Surya en ondergetekende zullen ons beklag doen bij de autoriteiten), opmerkingen maken over elkaars voorkomen en Surya liet ons schrikken door met wit bloempje achter het oor zijn been over de leuning van de trap te gooien. Waar het nivo ‘s nachts astronomisch hoog was zo veel werd er overdag gelolbroekt. Tegen de tijd dat het maandag was had ik buikpijn van het lachen. Tel daarbij op een sportieve uitspatting met de meegenomen mountainbike op de Route VTT de Lalobbe door het bos in de omgeving (vos gezien) en ik had een goed weekend.
Een leuk weekend dus, met veel astronomie, lolbroekerij, genoeg te snaaien en te drinken en warme bedden en een deur die sluit ;-b Volgende halte voor mij is Grandpré volgende maand en dan in April op naar Hohen Woos!
Filmpjes!
Twee keer in één week, dat is niet vaak voorgekomen de laatste maanden. Na een druk bezet sociaal weekend toch nog een avond doorhalen in de nacht van zaterdag 3 op zondag 4 augustus. Het werd een rommelige avond, zonder plan en dat was te merken. Er kwam maar weinig in de kijker. Niks erg, ik ben de Propus aan het leren kennen en dan vooral:
Prototype Sumerian Optics
Om met het laatste te beginnen: dat valt me reuze mee. Ik heb wat moeite met regulier gebruik van de RDF (met één oog erlangs kijken, met één door de RDF) omdat ik een vaag spierafwijkinkje in de ogen heb waardoor het beeldveld van beide ogen dan geen overlap heeft. Maar met wat andere truuken, en een donkere hemel, lukt het me prima.
De Knardijk had een aardige lucht: SQM 20.7 met een dipje naar 20.2 rond 01:30 en daarna weer naar 20.6 terug. Geen verkeerde score voor een rit van 30 minuten. Eerstvolgende beste plek is natuurlijk de Papenslagweg (hogere SQM met minder koepels) en als beste plek de Veluwe met SQM 21 mákkelijk haalbaar, amper koepels en een donker Zuiden. Maar in de zomer niks waard omdat ik er niet zo lang mag staan (01:00 uiterlijk).
Er was dus geen programma en de revue passeerden weer de zuidelijke nevels maar op de Knardijk zag ik alleen de Omega Nevel (de Zwaan). De rest stond in de lichtsoep. Daar merk je dan toch het verschil met de Papenslagweg. Rechtboven en Noord zijn echter prima en daarin dan natuurlijk nu de Zwaan met wederom de Veil Nebula (Sluiernevel) en de Crescent Nebula. Die laatste liet zich maar amper zien. De Little Dumbell ging goed, NGC891 was niet te bespeuren, M31 Andromeda mooi maar wat laag en kwam niet goed uit de verf. Een zoektocht naar de Triple Cave en de twee PN’s daar in de buurt leverden niks op. Vreemd. Nog even Albireo meegepakt natuurlijk (gorgeous!).
De kijker hield zich goed en bleek wat collimatievaster dan de vorige sessie. Dat zit ‘m in de connectie UTA met trussen zo te zien en daar is winst te halen weet ik. Dus de collimatievastheid zal wel beter worden verwacht ik.
Ik stond er niet alleen. Astroforummer Surya stond er ook met de 10″ volltubus dobson. We gaan in september samen met wat anderen naar Lalobbe dus leuk daar eens samen te staan als voorpret. We werden de hele avond blijgemaakt met rondvliegend puin in alle richtingen. Vallende sterren dus. De ene feller dan de andere maar de klapper was toch wel de bolide die van W naar O vloog op zo’n 65 graden hoog rond 23:00! Ik reed nog op de Vogelweg en zag de felle jongen (-5 schat ik) voor de auto door het zwerk knallen. Mét spoor! Schitterend en superhelder! Surya keek de verkeerde kant op en zag er niks van maar de jongens in Dijkgatsbos hadden hem ook gezien. Al met al deze avond zeker 10 grotere en een handjevol kleinere gezien. Zeker meer dan gemiddeld en feller: eentje zag ik in de primaire spiegel langsvliegen.
Het kijken is nu even voorbij tot begin september als ik naar Lalobbe ga. Nu al zin in. Lekker donker, 4 dagen fulltime nerderig doen, BBQ’en, bier drinken en zonwaarnemen overdag hoop ik.
Na het grootse gebeuren in Hohen Woos in April heeft het waarneemgebeuren op een laag pitje gestaan op de incidentele kijkavondjes na. Een donkere nacht als in Hohen Woos vergeet je niet snel en elke avond in Nederland is weliswaar gezellig maar wordt voor mij dan toch vooral gekenmerkt door de verbazing en irritatie over het Nederlandse volk met hun drang alles in lichterlaaie te zetten. Stap de grens over naar Duitsland en de 5.000 km oostwaarts en je ziet dat het ook prima anders kan.
Mede om die reden heeft de Knardijk ook een beetje afgedaan voor mij: je zit daar feitelijk ín de lichtsoep van Zeewolde. En al is het voor 30 minuten rijden de beste plek op de Veluwe na… de Papenslagweg is qua bereik, donkerte en vanuit praktisch oogpunt toch de winnaar. In een uurtje ben ik er en het is er lekker donker, plus een plek zonder last van auto’s. Helaas trekt ook daar wel de lichtvervuiling op omdat boeren het nodig vinden (of er niet over nadenken) dat het vrij onzinnig is 2 felle lampen aan je schuur aan te laten die geen ander ‘nut’ dienen dan het verlichten van de landerijen rondom. Angst voor het duister of onnadenkendheid… beide geen goede eigenschappen.
Genoeg noodzakelijk gemopperd, op naar hoe de avond verliep.
Aankomsttijd was ongeveer 22:15 en aanwezig waren (astroforumnamen alarm) toen al Ionize en Jan Bonte. Na mij arriveerde Arjan, bkapitein gevolgd door Baxstar en Joostjohan. Wat heb je dan zoals staan? Een vlotte C9.25 op HEQ6, een mooie 12″ DHZ trussdob, een Orion XT 12, een 12″ volltubus, mijn prototype Sumerian Optics Propus 10″, een Robtics 70ED doublet (vakantieganger Arjan) en een euh…14″? Dieter Martini F4. Helaas geen camera bij ons voor een timelapse of iets dergelijks want dat had er leuk uitgezien.
Na vrij vlotte opbouw van de Sumerian en collimatie (toch wat gehannes, hij is niet helemaal collimatievast) het zuiden ingedoken me als aftrap de Lagune Nevel. Mijn vorige kijker was 12″ maar de kleinere 10″ wordt zo te zien toch volledig gecompenseerd door een mij beloofd veel (veel!) beter contrast en detail in de nevel. Schitterend met OIII!
Daarna struikelde ik over M22 (mooi!) en dan hop je natuurlijk naar het kleinere M28. Mijn oog viel op een ander klein bolhoopje in die regio namelijk NGC6638: een klein bolhoopje maar hij springt duidelijk in beeld. Drie bolhoopjes in een klein veldje gebiedje rond Kaus Borealis dus.
Terug naar de Lagune die makkelijk te vinden was met RDF only dankzij een lichte plek daar waar M8 zit en dus makkelijk te zien met blote oog (dank voor de tip bkapitein). Omhog naar de Trifid Nebula. Mooi maar klein! Erg klein, veel kleinder dan verwacht zelfs. Helaas was ik mijn 11mm ES 82 graden vergeten (zit in de Lunt thuis…bah, dom!) dus de optimale vergroting ging niet en met OIII erin bleef er in de 6.7mm niks van over. Maar niet getreurd, in de 20mm S5000 ziet het er prima uit!
Verder omhoog naar de mooie zwaan, de Omega Nebula. Schit-te-rend! Eén van mijn favoriete objecten stelde niet teleur. In 20mm vrij klein maar de enorme waas aan flarderigheid rondom was heel mooi. Ik dank dit toch aan die OO UK Pro Grade spiegel, denk ik. Met de Lightbridge zag ik dit écht niet zo gedetailleerd. Nog een stukje hoger, naar de Eagle Nebula die ik nog nooit heb bekeken (wel gezocht niet gezien). Wow! Meneer Perez heeft een schetsje gemaakt en die geeft een goed beeld wat je van deze nevel ziet.
Bron: Jeremy Perez, VS
Mijn bekenden zullen begrijpen dat bovenstaand lijstje gevormd werd voorzien van genoeg geleuter tussendoor. Het moet wel leuk blijven en na een paar maanden lekker een avond doorhalen, in 20 graden om 01:00 in de nacht!, gaat het allemaal niet te serieus.
Na het zuiden liet ik de theepot op het vuur staan voor een volgende keer (#jinxed) en ging de kijker het zenit in naar de oh zo mooie Veil Nebula. Dáár kwam mijn kijker pas echt goed uit de verf! Een bak detail vloog mij uit het Al tegemoet en in de mooie neveligheid waren allemaal whisps en flarden en slierten te zien die over elkaar duikelden. Beetje bladerdeeg-idee? Heel mooi en lekker de tijd voor genomen.
De losse flarden:
De volgende waarneemavond zal in Lalobbe zijn verwacht ik. Voor die tijd moet ik de Propus onderhanden nemen. Met name het niet zo collimatievast zijn is irritant & de montering van de UTA op de trussen is lastig en kan met een simpele actie beter gemaakt worden. De eenvoudige en te herhalen montage van de RDF is nog niet je-dat maar de oplossing is bedacht en wordt komende weekuitgevoerd. Al met al een supergoeie telescoop die met wat kleine verbeteringen nog fantastischer wordt en ooit mee mag naar La Palma of Hotel Saharasky!
